Sachsenross (Twents ros)


Sachsenross














Klik hier voor vergroting
Jaar van ontstaan: 18e eeuw
Herkomst: Duitsland
Afmetingen: 47 x 70 cm
Eigenaar: Privébezit Twello
Inventarisnummer: 2701
Jaar van aanwinst 2013
Vroegst bekende verblijfplaats: Erve Vollenbroek, Hasselo
Opmerkingen: Bruikleen
Andere bekende exemplaren: Privébezit Dülmen

Beschrijving
De plaat is de voorkant van een 'Kastenofen', een vroege kastvormige kachel. Op de plaat is het Saksische paard (Sachsenross) afgebeeld. Het naar links klimmende paard bevindt zich in een ovaal met rechtsboven een halve zon. Een zijplaat met een vergelijkbare afbeelding bevindt zich in Vreden. Daarop staan de initialen FCR, dat staat voor Friedrich Christian Rothe, tussen 1742 en 1777 pachter van de Eilhäuser Hütte in Waldeck. Het model werd ook gebruikt door Johann Christian Suden uit Waldeck. De platen werden niet alleen als onderdeel van een complete kachel, maar ook los verkocht.
De plaat vertoont vier gaten voor de bevestiging van de zijplaten van de kachel.

Achtergrond
Het Saksische paard of Twentse ros is het bekendste symbool van de Saksen, een Germaans volk dat in de streken Noordoost-Nederland, Zuid- en Midden-Engeland en Noord-Duitsland woondenen. Het paard was later het wapendier van de hertog van Braunschweig en de aartsbisschop van Keulen als hertog van Westfalen. In Wesfalen werd het paard in 1817 onderdeel van het Pruissische wapen en vanaf 1881 het officiele wapen van de provincie Westfalen. In Braunschweig ontwikkelde het paard zich tot het belangrijkste teken van macht van de keurvorsten en koningen van Hannover. Ten slotte werd het paard het wapendier van Nedersaksen. Op dit moment komt het voor op veel gemeente-, stads- en streekwapens met een Saksische oorsprong.

Het Sachsenross werd het eerst in 1649 op munten afgebeeld. Dat beeld als symbool van macht werd op kachelplaten overgenomen en vervolgens in zeer grote hoeveelheden en vormen toegepast in gieterijen in de Harz en vervolgens in Waldeck en Westfalen. De Sachsenross platen bleven tot in de 19de eeuw in trek, ook al moest de oude Kastenofen al vanaf ongeveer 1800 voor moderne kachelvormen plaats maken.

Het erve Vollenbroek lag in de oude buurtschap Hasselo bij Deurningen (Ov.), voor het eerst genoemd in 1381.

Referenties
[1] Wilhelm Elling en Sigrid Winkler-Borck, Ofen- und Kaminplatten, Hamaland-Museum, Vreden, 1992


TERUG NAAR DE HOME PAGE

Dit is de versie van 28 januari 2013
Copyright © 1999 - M.H.Brascamp, All rights reserved.

Deze site wordt gesponsord door
BrascampVeiligheidAdvies B.V.