Gieterij


Afbeelding van een gieterij
Jaar van ontstaan: Eerste helft 18e eeuw
Herkomst: Vermoedelijk Saarland
Afmetingen: 60 x 67 cm
Eigenaar: Particulier bezit, Lichtenvoorde
Inventarisnummer: -
Jaar van aanwinst -
Vroegst bekende verblijfplaats: -
Opmerkingen: -


Gieterij, detail
Beschrijving
De huidige eigenaar kreeg een aantal jaren geleden een stapeltje roestige plaatdelen van een antiekhandelaar. Na schoonmaak bleken het de brokstukken van een gedeelte van een haardplaat. Een smid heeft de stukken weer aan elkaar gezet.
Het middentafereel toont een fragment van een gieterij. Twee werklieden prepareren zandbedden waarin platen zullen worden gegoten. Langs de bedden loopt de goot van waaruit het ijzer zich over de bedden zal verspreiden. Een kruier komt van links met vormzand(?). Op de achtergrond verricht iemand onbekende werkzaamheden aan een tafel. De chef van de werkplaats geeft verder onduidelijke aanwijzingen. Boven het tafereel bevindt zich een tekstfragment. Daarin is leesbaar GENESIS 4.

De randfiguren bestaan uit rozetten met vier kroonbladeren. Dergelijke rozetten worden dikwijls aangetroffen op haardplaten uit Neukirchen (Saarland). De bladmotieven in de stijl van de Roccoco duiden op een datering eerste helft van de 18e eeuw.

Achtergrond
Haardplaten bestaan in het algemeen uit een middentafereel en randfiguren. Van beide taferelen bestonden dikwijls afzonderlijke modellen. Als het zandbed op de gietvloer - de 'haard' - was geprepareerd, dan werden de diverse modellen een voor een in het bed gestempeld. Als gevolg van deze manier van werken kon het makkelijk voorkomen dat middentaferelen en randfiguren niet bij elkaar hoorden, stijlen uit verschillende perioden werden gecombineerd of modellen werden gebruikt die niet helemaal pasten.
Een dergelijke werkwijze lijkt ook hier te zijn toegepast. De verwijzing naar GENESIS 4 heeft weinig verband met de afbeelding van de gieterij. Verder is rechts op de plaat te zien dat het middentafereel te weinig ruimte heeft gelaten voor de randfiguren. De rozet is ingeklemd tussen het middentafereel en de buitenrand van de plaat. Daaruit kan worden geconcludeerd dat het middentafereel en de randfiguren van oorsprong niet bij elkaar horen.

Referenties
[1] E. Schmitt, Kamin-, Ofen- und Takenplatten aus saarländischen Eisenwerken, Verlag Stahleisen m.b.H, Düsseldorf, 1967


TERUG NAAR DE HOME PAGE

Dit is de versie van 5 augustus 2001
Copyright © 1999 - M.H.Brascamp, All rights reserved.

Deze site wordt gesponsord door
BrascampVeiligheidAdvies B.V.