| Jaar van ontstaan: | 1793? |
| Herkomst: | Duitsland |
| Afmetingen: | 47,5 x 70,5 cm |
| Eigenaar: | Particulier bezit, A.J. Rodenburg, Haringhuizen |
| Inventarisnummer: | - |
| Jaar van aanwinst | - |
| Vroegst bekende verblijfplaats: | Honselersdijk, ca. 1950 |
| Opmerkingen: | De vader van de huidige eigenaar kocht de plaat voor ongeveer 25 gulden van een handelaar in lorren en oudijzer, 'Kees de Lor', in het Westlandse Honselersdijk. |
Fortuna,
Gravure van Claes Jansz-Visscher,
naar Dürer.
Het middentafereel toont Fortuna, de Romeinse godin van het geluk en het toeval. Ze staat op een gevleugelde bol en houdt een zeil of sluier in de hoogte. De wind blaast haar voort over het water.
De randlijst van de plaat bestaat uit guirlandes van oranje-appeltjes. Aan de onderzijde van de lijst is een cartouche aangebracht met een jaartal (1798?). Aan de bovenkant is de plaat afgewerkt met een kroonlijst met acantusblad. Door de kroonlijst krijgt de plaat als geheel een on-Hollandse vorm en behoort de plaat tot een bijzondere familie.
Een vergelijkbaar exemplaar - van vrijwel dezelfde afmetingen, maar met de signatuur GK - bevindt zich in de verzameling van de VDEh te Dusseldorf.
Achtergrond
Fortuna wordt doorgaans met verschillende attributen afgebeeld, die overigens steeds dezelfde symbolische betekenis hebben.
Soms staat ze op een hemelbol of op een (gevleugeld) rad, symbool van de onzekerheid van het aardse geluk en van het avontuur. Andere keren is ze geblinddoekt om aan te geven dat er meer sprake is van toeval dan van een onverbiddelijk lot.
Ook wordt ze afgebeeld in een schip, voortgedreven door de wind die in haar zeil of sluier blaast: symbool van het onzekere lot waaraan de mens zich overgeeft in plaats van te zoeken naar een deugdzaam leven.
Een van de emblemata van Anna Roemer Visscher zegt:
't Geen de fortuine mij gaf, onttrok ze schielijk mij:
Maar gaven van de deugd, die blijven eeuwig bij.
Verwant aan Fortuna zijn Atlas, met de hemelbol op zijn schouders, en Inconstantia, een wankelende vrouwenfiguur op een rollende kogel.
Referenties
'Fortune, all is but Fortune'